Angelika Kauffmann
Na tropie artysty

Biografia Angeliki Kauffmann to gotowy przepis na ikonę: talent, blask, skandal, biznesowy spryt i życie na najwyższych obrotach.

„Cały świat oszalał na punkcie Angeliki!“

Gdy utalentowana malarka Angelika Kauffmann założyła atelier w Londynie, miała zaledwie dwadzieścia kilka lat – i szybko cały świat wpadał w „angelikomanię”.

Tak jak ojciec Mozarta rozpoznał talent syna, tak ojciec Angeliki – sam malarz – wcześnie odkrył jej zdolności i wspierał ją od najmłodszych lat. Już jako 16-latka malowała freski w kościele w Schwarzenbergu w Bregenzerwaldzie – wiosce rodzinnej ojca i miejscu, które zawsze uważała za swój dom.

Angelika Kauffmann
ur.:1741 w Chur, Szwajcaria
zm.:1807 w Rzymie, Włochy
Znanna z:portrety i obrazy historyczne
Styl:klasycyzm

Życie Angeliki Kauffmann

Niekonwencjonalna, zamężna, spłukana

Artystka, którą pokochała londyńska śmietanka towarzyska

Szczególnym powodzeniem cieszyły się portrety Angeliki Kauffmann, doskonale wpisujące się w ówczesne kanony mody. Każdy, kto pragnął liczyć się w towarzystwie, odwiedzał „Miss Angel” i zamawiał u niej swój wizerunek. Pseudonim ten nadał jej sir Joshua Reynolds, prezes Royal Academy, oddając tym samym hołd jej popularności w londyńskich elitach. Dzięki rosnącej sławie Kauffmann szybko zgromadziła niemały majątek, a jej atelier stało się miejscem spotkań wyższych sfer.

Choć była wykształcona, utalentowana, dobrze sytuowana i pełna wdzięku, w sprawach sercowych brakowało jej doświadczenia. W 1767 roku w Londynie padła ofiarą oszusta matrymonialnego. Zaledwie trzy miesiące po ślubie była już rozwiedziona – i pozbawiona oszczędności.

Życie Angeliki Kauffmann

Pionierka swojej epoki

Dopiero wiele lat później Angelika Kauffmann zdecydowała się na ponowne małżeństwo – jej wybrankiem został znacznie starszy malarz Antonio Zucchi. Co warte podkreślenia, Zucchi zrezygnował z własnej kariery artystycznej, by wspierać i zarządzać twórczością swojej utalentowanej i zamożnej żony.

Kauffmann przez całe życie ceniła sobie niezależność – odrzucała propozycje pracy na dworach książęcych, wybierając zamiast tego zlecenia z całego świata: od carów, cesarzy, papieża, bogatych mieszczan i rodzin bankierskich. Sama decydowała o tematyce i cenie swoich dzieł. Tworzyła w Rzymie, Londynie, Neapolu, Wenecji i Florencji.

Życie Angeliki Kauffmann

Merchandising z „Miss Angel”

Choć nie każdy mógł sobie pozwolić na oryginały, to przynajmniej ryciny przedstawiające obrazy Angeliki Kauffmann zdobiły niemal każdy nowoczesny dom. Motywy z jej twórczości pojawiały się na porcelanowych talerzach i serwisach aż do XIX wieku, a nawet jeszcze w XX wieku.

Popularność tego rodzaju „merchandisingu” była nierozerwalnie związana z kultem jej barwnej osobowości. Angelika Kauffmann należała do kręgu przyjaciół samego Goethego, który podziwiał ją i nazywał „cudem kobiecości”.

Gdy zmarła w 1807 roku w Rzymie, pochowano ją z wielką pompą i blaskiem, jak przystało na ikonę swojej epoki.

Życie Angeliki Kauffmann

Z Bregenzerwaldu do światowej sławy

W XVIII wieku wśród młodych arystokratów i zamożnych mieszczan z całej Europy zapanowała moda na podróże edukacyjne, tzw. „Grand Tour”. Jedną z najchętniej wybieranych pamiątek z takiej wyprawy był portret – a kto mógł sobie na to pozwolić, udawał się do najlepszej portrecistki: Angeliki Kauffmann.

W ten sposób austriacka artystka zaczęła sprzedawać swoje dzieła na całym świecie. Zjawisko „Grand Tour” przyczyniło się również do turystycznego odkrycia Alp. I choć dziś podróż przez austriackie góry wygląda zupełnie inaczej, każdy, kto zachwyca się ich pięknem, podąża śladami malarki i jej epoki.

Najważniejsze etapy w życiu Angeliki Kauffmann

Dzieciństwo i młodość
1741

Angelika Kauffmann przychodzi na świat w Chur w Szwajcarii

Jej ojciec, również malarz, pochodzi ze Schwarzenbergu w regionie Bregenzerwald, matka zaś ze Szwajcarii. Dzieciństwo i młodość spędza w Mediolanie i Como.

1753

W wieku zaledwie 12 lat tworzy swoje pierwsze autoportrety

Przedstawia się jako śpiewaczka. Oprócz talentu malarskiego wykazuje również wyjątkowe zdolności muzyczne.

1757

Po śmierci matki Angelika wraca z ojcem do Schwarzenbergu

  • Tam ojciec otrzymuje zlecenie na freski do odbudowanego po pożarze kościoła. Angelika maluje cykl trzynastu portretów apostołów.

Pobyt za granicą
1760–1762

Podróże po Włoszech

Angelika Kauffmann przebywa w Mediolanie, Modenie i Florencji, gdzie studiuje sztukę antyczną i poznaje dawnych mistrzów.

1762

Accademia Clementina

Zostaje honorowym członkiem Accademia Clementina i kończy naukę we Florencji.

1763

Rzym

Podróżuje do Neapolu i Ischii, a potem mieszka w Rzymie, gdzie portretuje głównie angielskich podróżników.

1766

Londyn

Przenosi się do Londynu, a w 1768 r. zostaje współzałożycielką Royal Academy of Arts. Jej atelier staje się centrum życia towarzyskiego.

Małżeństwa i nowe początki

1767

Angelika Kauffmann wychodzi za mąż za oszusta matrymonialnego, co kończy się utratą wszystkich jej oszczędności.

1781

Ponownie wchodzi w związek małżeński – jej mężem zostaje malarz Antonio Zucchi, który od tej pory zarządza jej karierą.

1782

Para osiedla się w Rzymie. Również tam atelier Angeliki staje się miejscem spotkań artystów, intelektualistów i arystokracji.

1807

Angelika Kauffmann umiera w Rzymie. Jeszcze w tym samym roku jej popiersie zostaje umieszczone w rzymskim Panteonie.

2007

W jej rodzinnym Schwarzenbergu zostaje otwarte Muzeum Angeliki Kauffmann.

Ożywione dzieła

Muzeum Angeliki Kauffmann w Schwarzenbergu

Muzeum Angeliki Kauffmann w Schwarzenbergu przybliża odwiedzającym niezwykłą twórczość tej wybitnej malarki. Zlokalizowane jest w ponad 400-letnim domu wiejskim – Kleberhaus – gdzie prezentowane są jej oryginalne obrazy, rysunki oraz prace tekstylne. Można tam zobaczyć, jak artystka z Vorarlbergu wpłynęła na sztukę i modę XVIII wieku.

Co szczególnie ciekawe, mimo zastosowania nowoczesnych technologii wystawienniczych, zachowano unikalny charakter historycznego budynku. Muzeum łączy sztukę, historię oraz kulturę regionu Bregenzerwald, tworząc niezapomniane doświadczenie dla każdego zwiedzającego.

Zielone lasy, potężne góry i niepowtarzalny klimat na każdym kroku

Najczęściej zadawane pytania

  1. Wybitna malarka: była jedną z najbardziej znanych i cenionych malarek XVIII wieku, słynącą z portretów oraz obrazów historycznych.

  2. Międzynarodowa kariera: pracowała z powodzeniem w Rzymie, Londynie i ponownie w Rzymie – co było wyjątkowe dla kobiety w tamtych czasach.

  3. Współzałożycielka Royal Academy: w 1768 roku została jedną z zaledwie dwóch kobiet założycielek prestiżowej Royal Academy of Arts w Londynie.

  4. Networking i wpływy: utrzymywała kontakty z wpływowymi osobami i umiejętnie budowała swój wizerunek.

  5. Wszechstronność: stworzyła około 800 obrazów olejnych, 400 rysunków, 40 rycin, a także freski, pastele i miniatury.

  6. Portrety znanych osobistości: malowała m.in. Johanna Joachima Winckelmanna, Davida Garricka oraz członków europejskich rodów królewskich.

  7. Niezależność: mimo kuszących propozycji pozostała artystką niezależną, nie przyjmując stałego patronatu dworskiego.

  8. Znajomość języków: posługiwała się czterema językami (niemieckim, angielskim, francuskim i włoskim), co sprzyjało jej międzynarodowej karierze.

Angelika Kauffmann żyła od 30 października 1741 do 5 listopada 1807 roku. Urodziła się w Chur, na terenie dzisiejszej Szwajcarii, a zmarła w Rzymie, gdzie została także pochowana.

Muzeum Angeliki Kauffmann znajduje się w Schwarzenbergu w Vorarlbergu. Mieści się w tradycyjnym domu z regionu Bregenzerwald, znanym jako Kleberhaus, który pochodzi z 1556 roku.

Angelika Kauffmann stworzyła wiele znanych dzieł w XVIII wieku, wśród których wyróżniają się:

Portrety:

  • „Portret Louisy Leveson Gower” (1767)

  • „Portret Johanna Joachima Winckelmanna” (1764)

  • „Autoportret z rysikiem” (1768)

  • „Portret damy jako westalki” (ok. 1780)

  • „Autoportret” (1780–1785)

Obrazy historyczne:

  • „Pożegnanie Ablaarda z Héloise” (1780)

  • „Poetry obejmuje malarstwo” (1782)

  • „Scena z Mirandą i Ferdynandem” (1782)

  • „Wenus namawia Helenę, by wysłuchała Parysa” (1790)

  • „Śmierć Alkestis” (1790)

Sceny mitologiczne:

  • „Płacząca Penelopa” (1763/64)

  • „Bachus odkrywa Ariadnę opuszczoną przez Tezeusza na Naksos” (1763/64)

  • „Hektor opuszcza Andromachę” (1767)

Prace alegoryczne:

  • „Autoportret na rozdrożu między muzyką a malarstwem” (1791/92)

  • Cztery obrazy na sufit Somerset House: „Wynalazek”, „Kolor”, „Rysunek” i „Kompozycja” (1780)

To też może Cię zainteresować

Odkryj największe skarby Austrii!