Egon Schiele
Expressionistische schilder
Egons eerste favoriete onderwerp was treinen. Als zoon van een stationschef groeide hij op in een wereld vol treinen en locomotieven, wat zijn kunst al vroeg beïnvloedde. Het gezin woonde in het appartement boven het station van Tulln, dus de jonge Schiele kon de treinen direct vanuit het raam observeren en bracht uren door met het tekenen ervan. Van jongs af aan waren tekenen en schilderen zijn favoriete bezigheden.
Op 12-jarige leeftijd ging hij naar het gymnasium in Klosterneuburg. Gelukkig ontmoette hij de kunstleraar Ludwig Karl Strauch, die zijn artistieke talent herkende en ondersteunde. Klosterneuburg had in die tijd een zeer actieve kunstscene en via Strauch kon Schiele een geheel nieuwe wereld betreden en in contact komen met andere kunstenaars. Tijdens zijn jaren in Klosterneuburg (1902 tot 1906) nam hij een besluit over zijn carrièrepad: vanaf dat moment wilde hij schilder worden.
Op 16-jarige leeftijd verhuisde Schiele naar Wenen om aan de Academie voor Schone Kunsten te studeren. Hij vond het conservatieve onderwijs echter al snel niet inspirerend en zijn toenmalige professor, Christian Griepenkerl, was al even niet onder de indruk van zijn leerling. Na drie jaar verliet Schiele de academie en richtte hij samen met een paar medestudenten de kunstenaarsgroep "Neukunstgruppe" op.
In Wenen had hij enkele van de belangrijkste ontmoetingen van zijn leven: hij ontmoette zijn rolmodel Gustav Klimt, zijn vriendin en muze Wally Neuzil en zijn toekomstige vrouw Edith Harms.
In 1918 stierf Egon Schiele op 28-jarige leeftijd in Wenen aan de Spaanse griep en liet een rijk oeuvre aan grafisch werk achter.
Zijn schilderijen en tekeningen halen nu recordprijzen op internationale veilingen.
€27,6 miljoen - dit was de hoogste veilingprijs ooit voor een schilderij van Schiele bij Sotheby's in Londen. Het was niet een van zijn beroemde naakten, maar een landschap.
Ontdek Egon Schiele
Egon Schiele werd in 1890 geboren in Tulln an der Donau - een schilderachtige streek met wijngaarden, uivormige torens en barokke kloosters. Toch is deze idyllische omgeving nauwelijks terug te vinden in zijn werk.
In plaats daarvan doen veel van zijn landschappen melancholisch en soms somber aan. Misschien verwerkte hij de vroege dood van zijn vader of zocht hij bewust een breuk met de traditionele schilderkunst. Schiele schilderde vaak smalle huizenrijen, kronkelende steegjes, rivieroevers of bossen - leeg en stil, soms met een morbide tintje. Deze landschappen voegen een speciale diepte toe aan zijn oeuvre: zijn duidelijke keuze om ofwel een figuur ofwel een landschap te schilderen maakt ze uniek.
Zijn afbeeldingen van het menselijk lichaam zijn vaak geschilderd in felle kleuren, gedurfd van stijl en geïsoleerd geplaatst tegen een neutrale achtergrond. Vaak schetsmatig, richtte Schiele zich op de contouren.
Het modernistische Wenen werd gekenmerkt door een culturele verschuiving - weg van de burgerlijke preutsheid naar vrijheid van morele beperkingen. In deze periode schreef Sigmund Freud zijn Three Essays on the Theory of Sexuality, en Schiele ontwikkelde zijn kenmerkende expressionistische stijl binnen deze geladen Weense sfeer. Zijn portretten van seksualiteit maakten hem tot een van de meest provocerende kunstenaars van zijn tijd. In 1912 schreef de Neue Presse: "Zijn afwijkingen behoren tot de meest weerzinwekkende dingen die ooit in Wenen zijn gezien." Zijn groteske figuren en naaktschilderijen - zowel van mannen als van vrouwen - schokten het publiek. Toch was Schiele ongetwijfeld overtuigd van zijn kunst: "Zelfs het erotische kunstwerk heeft zijn heiligheid."
Zijn hele leven lang koos Egon Schiele vaak kleine steden als woonplaats: eerst Krumau en later Neulengbach in het Weense Woud (Niederösterreich).
Het Wienerwald (ook wel Weense Woud genoemd) is een streek met glooiende heuvels, beboste hellingen en kleine dorpjes in het groen, en toch niet ver van Wenen. Dit voordeel moet Schiele ook hebben aangesproken in zijn zoektocht naar een betere levenskwaliteit. Hier trok de schilder zich terug, genoot van de natuur en werkte ongestoord, ver weg van het lawaai van de grote stad. In deze periode ontstonden belangrijke werken zoals De heremieten, Ravenlandschap en Rouwende vrouw, samen met vele expressieve landschappen en boomportretten, waaronder Herfstboom in een briesje.
In de voetsporen van Schiele
Twee plaatsen die Egon Schiele gevormd hebben - en vandaag de dag nog steeds levendig zijn:
Stein an der Donau bij Krems: Egon Schiele reisde meerdere malen naar de Wachau en maakte verschillende studies van Stein an der Donau.
Abdij Klosterneuburg: Tussen 1906 en 1908 maakte Schiele verschillende olieverfstudies gebaseerd op motieven in Klosterneuburg, waaronder Het schrijnwerk van de abdij (1907).