Alpejski spęd bydła w Austrii
Poznaj wyjątkowy zwyczaj w regionach alpejskich
W zależności od pogody alpejskie lato trwa od czerwca do października. Powrót ludzi i zwierząt do doliny po letnim wypasie jest świętowany w wielu miejscach spektakularnymi spędami bydła i zwyczajami.
Każdego roku w Austrii rolnicy, pasterze i mleczarze oraz ich zwierzęta przenoszą się wiosną z doliny na górskie pastwiska. W górach krowy, owce, kozy i konie żywią sie bujną alpejską trawą i ziołami, które stanowią dla nich wysokiej jakości paszę. Przyroda również czerpie korzyści z wizyt zwierząt w okresie letnim. Zagospodarowanie alpejskich pastwisk w znacznym stopniu przyczynia się do utrzymania krajobrazu kulturowego, tak aby nie zarastał i nie dziczał.
Czy wiesz, że...?
W Austrii znajduje się około 8000 górskich pastwisk, z których ponad połowa jest zagospodarowana obecnością zwierząt. Około 311 000 sztuk bydła, 112 000 owiec, 10 000 kóz i prawie 9 000 koni spędza lato na górskich pastwiskach. Bez systematycznego utrzymywania pastwisk alpejskich te cenne tereny stałyby się dzikie i zarośnięte.
„Gru-Nacht“ w Tyrolu
Bydło spędza letnie wakacje na 46 alpejskich pastwiskach na wysokości około 2000 metrów nad poziomem morza nad Wildschönau. Zanim alpejskie lato dobiegnie końca, rolnicy, czyli "Almerer", oddają się specjalnemu zwyczajowi: świętują Gru-Nacht, czyli ostatnią noc przed spędzeniem bydła z górskich pastwisk. Raczą się obfitym jedzeniem i miłymi spotkaniami.
W dniu spędu bydła misternie i kolorowo udekorowane bydło musi być bezpiecznie odprowadzone do doliny. Tam czeka na nie radosna muzyka. Rozrywkę zapewnia również targ rzemieślniczy i rolniczy, na którym oferowane są takie specjały jak Brodakrapfen, Schmalznudeln i "Krautinger", typowy regionalny sznaps buraczany.
Spęd bydła w regionie Fuschlsee
Gruberalm w Hintersee, położone na wysokości około 1000 metrów, jest niezwykle idyllicznym miejscem. Każdego roku we wrześniu hodowcy bydła mlecznego w całej Ziemi Salzburskiej poświęcają się dodatkowemu zadaniu: wykonują misterne nakrycia głowy, które zwierzęta noszą podczas spędu bydła. W połowie września nadchodzi czas: rano odbywa się uroczystość, w południe krowy są gromadzone i dekorowane. A po południu wszyscy, którzy chcą, schodzą do doliny.
Wtedy cisza powraca do Gruberalm. Legenda głosi, że po alpejskim lecie "Kasamandl", duch alpejski, przenosi się do schronisk i mieszka tam do następnego alpejskiego lata.
Młodość i dzikość w Tyrolu
W Ebbs prowadzony jest naturalny program hodowli koni rasy haflinger. Oznacza to, że młode ogiery spędzają pięć miesięcy na górskich pastwiskach. "Młodzi i dzicy" wracają do doliny w drugą sobotę października. Każdy z około 50 koni jest prowadzony przez hodowcę.
Każdy, kto chce towarzyszyć temu pochodowi na ostatnim kilometrze, może przybyć do miejsca spotkania w Oberwirt w Ebbs. Następnie wszyscy razem przemaszerują na arenę Fohlenhof. Po prezentacji ogierów alpejskie lato dobiega końca.
Spęd konie w Styrii
Austriacka stadnina koni lipicańskich znajduje się w Piber niedaleko Köflach w Styrii. Około 40 młodych ogierów w wieku od jednego do trzech lat spędza letnie miesiące na Stubalm, 1500 metrów nad poziomem morza, aby trenować pewność kroku, ścięgna i stawy od najmłodszego wieku. We wrześniu dyskretnie udekorowane, siwe i czarne konie wracają do doliny. Zanim dotrą do stadniny w Piber, są błogosławione na dziedzińcu kościoła pielgrzymkowego Marii Lankowitz. Wioski Maria Lankowitz, Köflach i Piber świętują spęd bydła muzyką i regionalnymi przysmakami.
Tarrenzer Schafschied w Tyrolu
Owce i jagnięta tradycyjnie spędzają lato na hali Hinterberg Alm. Ich podróż do doliny trwa ponad trzy godziny, wliczając w to przerwy na wodopój. Niektóre z nich są "zarośnięte", czyli ozdobione kępkami świerku i kwiatami z krepiny (prawdziwe kwiaty zostałyby natychmiast zjedzone przez owce).
Podczas Tarrenzer Schafschied tysiąc owiec biegnie przez wąską dróżkę Trujegasse, po czym zwierzęta zbierają się na Bangert, dużej łące za restauracją Gasthof Sonne i są rozdzielane do swoich właścicieli. Stąd też pochodzi nazwa wydarzenia: owce są oddzielane od siebie podczas "Schafschied". Widzowie mogą w międzyczasie świętować. Lokalne karczmy serwują regionalne przysmaki i owcze specjały, a w kilku miejscach rozbrzmiewa muzyka.
Wskazówka
Nasza lista zawiera przegląd spędów bydła w krajach związkowych, ale nie jest wyczerpująca. Należy pamiętać, że nie wszystkie daty na rok 2025 są jeszcze znane. Staramy się aktualizować daty na bieżąco. Ponieważ daty mogą ulec zmianie w krótkim czasie, prosimy o sprawdzenie strony internetowej danego regionu lub skontaktowanie się z lokalnym biurem turystycznym.
Karyntia
Bad Kleinkirchheim 13.09.2025
Górna Austria
Bad Ischl Salzkammergut/ Rettenbachalm koniec września/początek października
Dachstein Salzkammergut/ Gosau, Moosalm 20.09.2025
Bruck Fusch am Großglockner 06.09.2025
Filzmoos 22.09.2025
Region Fuschlsee/Gruberalm-Hintersee 13.09.2025
Gasteinertal/Sportgastein Spęd owiec, 13.09.2025
Königsleiten/Wald 13.09.2025
Krimml 20.09.2025
Pinzgau/ Maishofen 20.09.2025
Radstadt 13.09.2025
Salzburger Saalachtal koło Lofer data nie jest jeszcze znana
Wagrain 20.09.2025
Joglland Waldheimat/Hochwechsel data jeszcze nieznana
Powrot do doliny koni lipicańskich w Köflach, 20.09.2025
Lachtal/ Hochegg 27.09.2025
Ramsau am Dachstein/Walcheralm 19 i 20.09.2025
1/2
Achensee/Pertisau 17, 19 i 27.09.2025
Alpbachtal 20. i 27.09.2025
Imst/Tarrenz Schafschied, 14.09.2025
Alpy Kitzbühelskie
Brixen im Thale 20.09.2025
Hohe Salve/ Hopfgarten 27.09.2025
Kirchberg in Tirol 20.09.2025
Pillersee Tal data nie jest jeszcze znana
Westendorf in Brixental 20.09.2025
Kufsteinerland
2/2
Lechtal/Steeg 13.09.2025
Pitztal/Jerzens 13.09.2025
Tannheimer Tal 13-14.09 oraz 19-20.09.2025
Tiroler Oberland/Ried data nie jest jeszcze znana
Wilder Kaiser/Söll 20.09.2025
Wildschönau/Aufach 20.09.2025
Zillertal
Fügen-Kaltenbach 13.09 - 04.10.2025
Gerlos 27.09.2025
Hintertux 27.09.2025
Zell am Ziller 27.09.2025
Bregenzerwald nie są jeszcze znane daty
Kleinwalsertal 19.09.2025
Montafon nie są znane żadne daty
Dlaczego hodowla na pastwiskach alpejskich jest tak ważna?
Kultywowanie zwyczajów i tradycji w Austrii jest ściśle związane ze zrównoważonym rozwojem. Tradycje takie jak spędy bydła, tradycyjne festiwale i regionalne rękodzieło pokazują głęboki szacunek dla natury i zasobów. Zwyczaje te promują zrozumienie i docenienie lokalnej flory i fauny, a także świadomość ekologiczną.
Zwyczaje i tradycje wzmacniają również zrównoważony rozwój społeczny: tradycyjne festiwale, takie jak wznoszenie słupa majowego, obchody Wielkanocy lub zwyczaje bożonarodzeniowe wzmacniają poczucie wspólnoty i wspólne zaangażowanie w dbanie o region.
Niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO honoruje tradycyjne rytuały, zwyczaje i rzemiosło, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Goście, którzy doświadczają takich tradycji, są zanurzeni w austriackiej kulturze - a to z kolei wzmacnia lokalną tożsamość.