Historia Zamku Ambras – jednego z najważniejszych i najpiękniejszych tyrolskich zabytków jest długa – sięga X/XI wieku. Jest też intrygująca i pełna ciekawostek. Swój rozkwit przeżywał on za panowania Ferdynanda II Habsburga, który przeistoczył średniowieczną twierdzę w prawdziwą renesansową perłę otoczoną rozległym parkiem. Co kierowało arcyksięciem, by podjąć tak spektakularną przebudowę zamku Ambras?
Odpowiedź wydaje się być prosta. Zrobił to z miłości. A konkretnie, by zapewnić swojej potajemnie poślubionej żonie Philippine Welser bezpieczne schronienie i swobodę w zamku Ambras. Czy może być piękniejsza motywacja do działania? A może coś jeszcze przyświecało Ferdynandowi II?
W Polsce i nie tylko dość spopularyzowana jest historia miłosna opowiedziana wokół losów Elżbiety Bawarskiej, zwanej Sissi. Ta z Tyrolu jest mniej znana, ale też zgoła inna.
Arcyksiążę Ferdynand II Habsburg (niektórym kojarzyć się może jako kandydat do tronu polskiego po śmierci Stefana Batorego) powinien był właściwie pojąć za żonę francuską albo portugalską księżniczkę. „Serce nie sługa” – jak zwykło się mówić i w przypadku namiestnika Czech oraz księcia Tyrolu powiedzenie to się sprawdziło. Groźba mezaliansu wisiała w powietrzu.
W roku 1557 poślubił on potajemnie swoją wielką miłość – Philippine Welser, córkę prostego kupca. W tamtych czasach takie małżeństwo było co prawda dopuszczalne ale, by użyć dość łagodnego określenia – niemile widziane. Mezalians stał się faktem.
Ukochana Ferdynanda II żyła więc w świeżo przebudowanym Zamku Ambras w Innsbrucku w ukryciu, uchodząc raczej za metresę arcyksięcia niż jego prawowitą żonę i towarzyszkę życia. Według legendy piękna jak z obrazka Philippine poświęcała się przede wszystkim chorym, pomagając im korzystając między innymi ze swej zielarskiej wiedzy. Ale nie był to jedyny powód dla którego lubiana była zarówno wśród ludu, jak i tych wysoko urodzonych. Uważa się, że interesowała się również kuchnią, a nawet, co niezwykle ciekawe, przypisuje się jej autorstwo książki kucharskiej. Czyżby więc kolejne powiedzenie – „Przez żołądek do serca” także miało w tym przypadku zastosowanie?
Ostatecznie szczęśliwe małżeństwo z zamku Ambras wydało na świat czworo dzieci – trzech synów i jedną córkę (zostały one jednak wykluczone z kolejności dziedziczenia przez Habsburgów). Kiedy ich najstarszy syn Andrzej otrzymał godność kardynała, para została zwolniona przez papieża z obowiązku zachowania swego ślubu w tajemnicy i mogła wreszcie ujawnić swoje małżeństwo. Związek przestał być tajemnicą.
Otoczony wspaniałymi ogrodami zamek Ambras w Austrii kryje jedno z piękniejszych i bardziej znaczących, pod względem artystycznym, wnętrz późnego renesansu. Jest to bogato zdobiona sala balowa znana jako „Sala Hiszpańska”. Doskonała rezydencja nie może jednak istnieć bez równie bajecznego otoczenia. Piękna architektura oraz wysmakowane wnętrza rezydencji uzupełnione zostały przez ciągnący się na powierzchni 20 hektarów park. Zamek Ambras jest także przykładem sztuki na najwyższym poziomie. Już za czasów arcyksięcia Ferdynanda II znajdował się tu sztuczny wodospad, a zgodnie z dokumentami na rozległym terenie zaaranżowano stawy rybne, winnice, altany i zagrody dla dzikich zwierząt.
Jest jednak jeszcze jeden fakt, który stanowi o wyjątkowości tego miejsca. Ferdynand II Habsburg był człowiekiem żywo zainteresowanym wszelkiego rodzaju sztuką. Dzięki temu w zamku Ambras w Innsbrucku zgromadzona została wyjątkowo cenna kolekcja portretów, malarstwa, uzbrojenia i innych osobliwości oraz rzadkich i cennych dzieł sztuki. Według zapisów arcyksiążę kazał wybudować „Dolny Zamek” z myślą o przeznaczeniu go na muzeum. Tym samym Zamek Ambras stał się pierwszym muzeum świata.
Miejscem wzbudzającym szczególne zainteresowanie na zamku Ambras jest skrzydło kąpielowe Philippine Welser (kąpiele były stałym elementem dnia księżnej). Jak na owe czasy urządzone niezwykle luksusowo. Basen o głębokości 1,60 m był podgrzewany nie tylko dzięki piecowi, ale również za pomocą gorących kamieni, które dawały dodatkowe ciepło. Do kąpieli dodawano zioła (jak już wiemy Philippine interesowała się zielarstwem) w celu osiągnięcia leczniczego działania.
Jak się okazuje skrzydło kąpielowe w Zamku Ambras było nie tylko odosobnionym azylem służącym odprężeniu księżnej. Wręcz przeciwnie – kąpiel była tu także rytuałem towarzyskim. Zażywającym kąpieli gościom podawano potrawy i napoje i tak spędzano długie godziny w miłej atmosferze. Co ciekawe, w zamku Ambras przeprowadzano także małe operacje i zabiegi pielęgnacyjne. Dlatego nazwanie skrzydła kąpielowego renesansowym „spa” jest bardziej niż uzasadnione. Poza tym kąpiel była też w tamtych tak pruderyjnych czasach dogodnym pretekstem, aby ukradkiem popatrzeć na nagie, kobiece ciała.
Podobno Philippine dokonała żywota właśnie w kąpielowym skrzydle zamku Ambras, a konkretnie w wannie. Spekuluje się, że nie zmarła śmiercią naturalną. Powtarza się również plotkę, że matka Ferdynanda II nigdy nie pogodziła się z faktem posiadania synowej z niskich warstw społecznych.
Fascynująca historia sekretnej miłości na innsbruckim Zamku Ambras posłużyła jako pierwowzór dla dramatu rycerskiego „Philippine Welserinn, piękna księżna Tyrolu” Emanuela Schikanedera. Sztuka ta w porywającym stylu opowiada o życiu oraz zasługach Philippine Welser, a także o poruszającej historii jej miłości do Ferdynanda II Habsburga.
Emanuel Schikaneder, dawny towarzysz Wolfganga Amadeusza Mozarta, zasłynął przede wszystkim jako autor libretta do „Czarodziejskiego fletu” tego wielkiego kompozytora. Założył i wybudował także w 1801 roku Theater an der Wien, który do dzisiaj wystawia liczne opery. Schikaneder uważany jest za pioniera niemieckojęzycznej opery i teatru. O jego życiu opowiada musical pod tytułem „Schikaneder – burzliwa historia miłosna w cieniu czarodziejskiego fletu”, który miał swoją prapremierę w 2016 roku w wiedeńskim Raimund Theater.
Dzisiaj Zamek Ambras w Innsbrucku należy do najpiękniejszych atrakcji turystycznych Austrii, a ponieważ był pierwszym muzeum świata, odegrał istotną rolę w kształtowaniu kulturowego dziedzictwa Europy. Zarówno wystawy stałe, jak i czasowe przybliżają zwiedzającym różne epoki.
Największą atrakcją zamku Ambras jest Galeria Portretów Habsburgów, obejmująca dzieła takich mistrzów, jak Velázquez, van Dyck i Rubens. Miłośnikom sztuki i kultury spodobają się także Zbrojownia, Gabinet Osobliwości i Kolekcja Rzeźby Gotyckiej.
Przepiękna „Sala Hiszpańska” służy latem jako wyjątkowa scena koncertowa, a malowniczy ogród zamku Ambras zachęca do spacerów w harmonii z naturą śladem Philippine Welser.
Tyrol to synonim Alp. Potężne szczyty, dzikie przełęcze i pierwotne krajobrazy parków narodowych zachęcają do poznania tego "serca Alp", jak Tyrolczycy nazywają swój kraj związkowy w Austrii, Tyrol.
Gdzie leży Innsbruck? W sercu Alp, w miejscu, w którym przeszłość spotyka się z przyszłością: znajdują się tutaj słynne na całym świecie zabytki Innsbrucka w Austrii, a obok nich nowoczesne obiekty. Taki jest Innsbruck!
Teatry, muzea, galerie oraz liczne koncerty gwarantują niezapomniane przeżycia wszystkim miłośnikom kultury. Austriackie miasta na co dzień serwują także mnóstwo innych atrakcji odwiedzającym ich turystom. Odkryj różnorodną kulturę Austrii, która czeka na Ciebie na każdym kroku!
W stolicy Austrii znajduje się ponad 100 muzeów i kolekcji sztuki, od tych cieszących się światową sławą, po małe, ekscentryczne i zabawne.
