De belangrijkste tips voor beginnende bergwandelaars

‘Wandelen en bergwandelen heeft ook de jeugd in de ban’, zegt Michael Larcher, het 61-jarige hoofd van de bergsportafdeling van de Oostenrijkse Alpenverein. ‘Interessant, want toen ik jong was, was wandelen helemaal geen sport voor jonge mensen. Het was eerder iets voor senioren in roodwitte houthakkershemden en lederhosen. Kleinburgerlijke types, waar je liever wat afstand van hield. Toen was wandelen helemaal niet cool, nu is het helemaal in. Zelfs jonge vrouwen gaan tegenwoordig samen wandelen. Iedereen ziet er goed uit, heeft hippe kleding aan, want de mode laat zich ook niet onbetuigd.’

Volgens Michael Larcher vat dat helemaal de tijdsgeest.

Wandelen is niet alleen cool geworden maar leidt er ook toe dat de Alpenverein een stijging van het aantal reddingsacties in de bergen vaststelt. Gelukkig neemt het aantal dodelijke ongevallen daarin af. Toch geraken nieuwelingen in de bergen vaker in de problemen, vooral omdat het hen ontbreekt aan de nodige ervaring. Vaak gaat het dan om uitputting, waarbij je niet meer verder geraakt of niet meer terug naar huis kunt lopen. Of om mensen die verdwalen, omdat ze domweg verloren zijn gelopen. Gelukkig bestaat de smartphone, zodat de reddingsdienst snel gebeld kan worden in noodgevallen.

‘Voor ons is het een groot succes als de cijfers over het aantal ongevallen niet in dezelfde mate stijgen als het aantal actieve bergwandelaars’, zegt Michael Larcher. Daarom deelt hij met plezier zijn tips, die ervoor zorgen dat je typische fouten vermijdt en dus ook geen nood hebt aan noodoproepen en reddingsacties.

‘Het weer is bij bergwandelen het belangrijkste ingrediënt’, zegt Michael Larcher. ‘Maar ook een passende uitrusting is belangrijk, net zoals een uitgekiend tijdsschema. En je moet voor alles ook weten of je klaar bent voor je geplande tocht. Ben je gezond en ben je fit? Begin bescheiden, en verhoog dan altijd een beetje je doelen. Hoe meer je overschakelt van wandelen naar bergwandelen, hoe meer ook het avontuur en de onvoorziene omstandigheden toenemen. Een eerlijke zelfinschatting is dan natuurlijk heel belangrijk’.

Zelfs wanneer je vooral wandelt om de belevenis, dan nog bestaat bij beginners het gevaar dat ze hun eigen kracht en conditie verkeerd inschatten. Michael raadt dus aan om de eerste twee dagen alleen wandelingen met een maximaal hoogteverschil van 800 meter te maken.

Ideaal is ook enkel wandelingen te doen waarop je onderweg de mogelijkheid hebt om iets te eten of te drinken. Gelukkig zijn er ’s zomers ook veel berghutten of almcafés geopend. Zo ben je er zeker van dat je niet te veel eten of water in je rugzak hoeft mee te sleuren. Water vind je namelijk onderweg in elke eetgelegenheid. Vaak wandel je ook voorbij boerderijen of almhutten, waar je altijd wel een bron met vers water vindt. Het is belangrijk je rugzak zo compact mogelijk te houden, en hem niet vol te laden met onnodige spullen.

Weercapriolen zoals plotselinge weersveranderingen met sneeuw, storm, mist, donder en bliksem zijn permanente risicofactoren als je wandelt. Ook de tegenhanger ervan, de hitte, is niet te onderschatten. Je houdt er dus best rekening mee. Niet alleen als je je wandelruitrusting kiest, maar ook bij de selectie van je wandelingen.

‘In volle zomer zijn wandelingen waarop je veel hoogtemeters moet overbruggen of die zuidelijk georiënteerd zijn geen goed idee’, zegt Michael Larcher. Hij raadt dus aan om een wandeling uit te kiezen waarbij je de hoogteverschillen tenminste gedeeltelijk kunt inschatten via de beschrijving van de tour.

Maar ook de afdaling vereist de nodige omzichtigheid. De ongevallenstatistieken zijn namelijk eenduidig: er gebeuren meer ongevallen bij het dalen dan bij het stijgen. Het gaat dan vooral over ongelukkig vallen, omdat mensen door hun lichaamsbouw veel beter geschikt zijn om te stijgen dan om te dalen. Tijdens de afdaling raakt door je blik op het dal je lichaamsbalans wel eens uit evenwicht. Struikelen of uitschuiven leidt bijna altijd tot een val. Bovendien neemt tijdens het afdalen ook de concentratie af, en de vermoeidheid toe. Het is dus belangrijk om goed op voorhand een inschatting te maken van hoe het terrein er bijligt, en hoe het staat met je eigen tredzekerheid.