Gustav Klimt
Jego pasja do malarstwa, fascynacja kobietami oraz zamiłowanie do malowniczego jeziora Attersee.

Kochał sztukę, życie i kobiety. Gustav Klimt był jednym z najwybitniejszych austriackich malarzy i współzałożyciel Secesji Wiedeńskiej.

Dzieciństwo i młodość Gustava Klimta, drugiego z siedmiorga dzieci, urodzonego 14 lipca 1862 roku w rodzinie rzemieślniczej z Baumgarten, wówczas jeszcze wiejskich przedmieści Wiednia, dziś jednej z jego dzielnic, przypadają na okres dynamicznego rozwoju miasta, gdy wzdłuż reprezentacyjnej Ringstraße wznoszono najokazalsze budowle.

Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej życie rodzinne Klimtów układało się szczęśliwie. Także w późniejszych latach rodzeństwo pozostawało ze sobą mocno związane.

Talent młodego Gustava był widoczny od najmłodszych lat, dlatego dzięki ogromnemu poświęceniu rodziny umożliwiono mu naukę w Szkole Rzemiosła Artystycznego, późniejszej Wyższej Szkole Sztuki Stosowanej.

Klimt wkrótce znalazł się w gronie artystów współtworzących wystrój architektoniczny monumentalnych gmachów przy Ringstraße. Wspólnie z bratem Ernstem i Franzem Matschem założył „Towarzystwo Artystyczne”, które przez dekadę zajmowało się dekoracją wnętrz wiedeńskich pałaców, teatrów i muzeów oraz prestiżowych budowli w Wiedniu i w całej monarchii naddunajskiej. Po śmierci Ernsta wspólnota artystyczna zaczęła się rozpadać, a Klimt, który wyrósł z historyczno-dekoracyjnego stylu wnętrz, zaczął poszukiwać dla siebie nowych form wyrazu.

Pod koniec XIX wieku Wiedeń stał się miejscem rewolucyjnych zmian w sztuce i nauce. Podobnie jak Zygmunt Freud, który badał głębiny ludzkiej psychiki, Klimt w swojej sztuce starał się uchwycić duchowe krajobrazy, pełne mrocznych emocji i onirycznych wizji. Inspirując się symbolizmem, poszukiwał własnego języka artystycznego.

Przełom nastąpił w 1897 roku, gdy Klimt stanął na czele Stowarzyszenia Artystów Austriackich – ruchu, który dążył do odnowy sztuki i dał początek wiedeńskiej Secesji. Nowo wybudowany Pawilon Secesji przy wiedeńskim Placu Karola stał się główną przestrzenią wystawienniczą nowego nurtu.

Klimt zdobywał coraz większy rozgłos, ale jego twórczość budziła również kontrowersje. Największy skandal artystyczny wybuchł w 1900 roku, gdy artysta zaprezentował obrazy przedstawiające alegorie wydziałów Uniwersytetu Wiedeńskiego, które zostały uznane za zbyt śmiałe i niekonwencjonalne.

Jedną z najważniejszych postaci w życiu Klimta była Emilia Flöge – właścicielka salonu mody, muza i wieloletnia przyjaciółka artysty. To ona pokazała mu malowniczy region Salzkammergut i jezioro Attersee, gdzie Klimt, z kilkoma wyjątkami, spędzał niemal każde lato. Powstały tam niezwykłe pejzaże, ukazujące jego zamiłowanie do intensywnych barw, bogatej ornamentyki natury oraz słabość do kwiatowej kolorystyki.

W 1902 roku Klimt stworzył słynny „Fryz Beethovena” dla XIV wystawy Secesji, który zapoczątkował nowy etap w jego twórczości, tzw. „złoty okres”. Dominacja ornamentyki, śmiałe kompozycje i intensywne wykorzystywanie złota osiągnęły szczyt w arcydziele „Pocałunek” (1907/1908), które stało się ikoną wiedeńskiej Secesji i jednym z najsłynniejszych obrazów w historii sztuki.

Po trzech dekadach intensywnej pracy, pełnych triumfów, ale i konfliktów oraz kontrowersji, Klimt doznał udaru. Zmarł 6 lutego 1918 roku w wieku niespełna 56 lat. Został pochowany na cmentarzu w wiedeńskiej dzielnicy Hietzing.

Jego ostatnie zachowane atelier w wiedeńskiej dzielnicy Hietzing pozwala poczuć ducha twórczości mistrza.

Gustav Klimt
Data i miejsce urodzenia:14.07.1862 r. w Baumgarten koło Wiednia
Data i miejsce śmierci:6.02.1918 r. w Wiedniu
Zawód:malarz
Style:secesja, secesja wiedeńska, symbolizm, sztuka nowoczesna
Najsłynniejsze dzieła:„Pocałunek", „Portret Adele Bloch-Bauer", „Judyta z głową Holofernesa", „Śmierć i życie”

Przegląd twórczości Gustava Klimta

Artysta i jego czasy
Wielbiciel kobiet

Muzy malarza

Erotyzm w twórczości Klimta

Twórczość Gustava Klimta jest głęboko nasycona erotyzmem. Jego szczegółowe rysunki, wyprzedzające późniejsze dzieła Egona Schielego, ukazują nie tylko akty młodych kobiet, ale także różnorodność kobiecości – od młodości, przez ciążę, aż po starość i utratę cielesnej urody. W jego sztuce kobieta nierozerwalnie związana jest z naturą i jej cyklicznym rytmem życia i przemijania.

U szczytu swojej twórczości Klimt wplata kobiece postacie w misternie skonstruowane ornamenty, które pełnią funkcję dekoracyjną, ale jednocześnie, dzięki skupieniu środków malarskich na twarzy i dłoniach, tworzą dystans między widzem a modelką. W późniejszych pracach kolor zyskuje niemal autonomiczny charakter, a ornamenty podkreślają dwuwymiarowość kompozycji.

Mimo dążenia do dystansu Klimt potrafił stworzyć atmosferę napięcia między oglądającym a przedstawionymi kobietami. Ta subtelna emocjonalna aura sprawia, że jego portrety kobiet wciąż fascynują i wyróżniają się na tle innych dzieł.

„Portret Adele Bloch-Bauer I” to jedno z najważniejszych dzieł Klimta. Artysta czerpał inspirację z mozaik bizantyjskich w bazylice San Vitale w Rawennie, szczególnie z wizerunku cesarzowej Teodory z VI wieku. Połączył wpływy wschodnie z własnym stylem, tworząc malarski pomnik uwielbienia i elegancji.

Źródła inspiracji

Podróże i jezioro Attersee

Gustav Klimt podróżował niechętnie. Najlepiej czuł się w wiedeńskim domu i nad jeziorem Attersee w Salzkammergut, gdzie co roku spędzał lato. O wrażeniach z podróży pisał oszczędnie, bez entuzjazmu. O ile bizantyjskie mozaiki czy dzieła średniowiecznych artystów robiły na nim wrażenie, próżno szukać w jego relacjach zachwytu. Minęło jeszcze kilka lat, zanim przełożył swoje doznania na język, którym władał najlepiej – malarstwo.

Klimt nie musiał opuszczać Wiednia, by czerpać inspirację od dawnych mistrzów. W wiedeńskim Muzeum Historii Sztuki mógł studiować bogatą kolekcję obrazów Diego Velázqueza, które zrobiły na nim ogromne wrażenie. Świadczy o tym jego pełne ironii stwierdzenie: „Są tylko dwaj malarze – Velázquez i ja”. W portrecie Fritzy Riedler po raz pierwszy w pełni połączył wpływy wielkich artystów z własnym stylem. W tym dziele Klimt wprowadził jednolitą, złotą powierzchnię, która stała się jego znakiem rozpoznawczym. W ten sposób rozpoczął się jego słynny „złoty okres”, którego ukoronowaniem stał się jeden z najsłynniejszych obrazów w historii sztuki – Pocałunek”.

Lato nad jeziorem Attersee

Nad jeziorem Attersee, gdzie Gustav Klimt spędzał letnie miesiące, do dziś można poczuć atmosferę minionych epok. Villa Orléans i Villa Ransonnet dziś funkcjonują jako eleganckie hotele –  Villa Weiss i Grafengut. Villa Paulick oferuje wyjątkowe wycieczki z przewodnikiem, a Villa Polese, obecnie prywatna rezydencja, często otwiera swoje podwoje na spotkania literackie.

Gustav Klimt i jezioro Attersee

Smakosz

Gustav Klimt miał słabość do dobrego jedzenia i często nie znał umiaru. Według jego przyjaciół „spożywał wystawne posiłki z wyraźną przyjemnością, zjadając dwie do trzech porcji każdego dania. Gdy odwiedzał znajomych, zawsze podawano mu dwa dodatkowe talerze.”

Artysta często jadł śniadania w mleczarni Tivoli, niedaleko parku pałacowego Schönbrunn, gdzie delektował się kawą, babką Gugelhupf i bitą śmietaną. Wieczorami chętnie sięgał po pieczeń wołową Girardi lub słodkie chlebki à la Tegetthoff. Smakując te klasyczne dania w wiedeńskich restauracjach i kawiarniach, łatwo zrozumieć, dlaczego tak bardzo przypadły mu do gustu.

Spotkanie z Klimtem w Wiedniu

Jeśli chcesz podziwiać dzieła Klimta w Austrii, zobaczysz także jedne z najpiękniejszych dzieł architektury – czy to w cesarskich salach Górnego Belwederu, w Wiedeńskiej Secesji, czy w nowoczesnym Muzeum Leopolda. Szczególnym klejnotem jest willa Klimta.

Najczęściej zadawane pytania

Gustav Klimt był jednym z najważniejszych austriackich malarzy, najbardziej znanym przedstawicielem wiedeńskiej secesji i założycielem Secesji Wiedeńskiej. Urodził się 14 lipca 1862 roku w Baumgarten, w dzisiejszej 14. dzielnicy Wiednia, a zmarł 6 lutego 1918 roku w 9. dzielnicy Wiednia.

Gustav Klimt kochał malarstwo, kobiety i jezioro Attersee, a jego pasje znajdują odzwierciedlenie w jego obrazach.

  • Dama z fioletowym szalem (1895)

  • Pallas Atena (1898)

  • Portret Sonji Knips (1898)

  • Nuda Veritas (1899)

  • Judyta I (1901)

  • Fryz Beethoven (1902)

  • Portret Emilie Louise Flöge (1902)

  • Portret Gertrud Löw (1902)

  • Węże wodne I (1904-1907)

  • Portret Margarethe Stonborough-Wittgenstein (1905)

  • Trzy okresy życia kobiety (1905)

  • Portret Adele Bloch-Bauer I (1907)

  • Danae (1907)

  • Pocałunek (1908-1909)

  • Judith II (1909)

  • Uścisk (1909)

  • Aleja drzew w parku przy zamku Kammer (1912)

  • Jabłoń I (1912)

Gustav Klimt spędzał coroczne letnie wakacje nad jeziorem Attersee, gdzie namalował około 50 obrazów pejzażowych. Należą do nich:
• Aleja drzew w parku przy zamku Kammer
• Kościół w Unterach am Attersee
• Zamek Kammer nad Attersee
• Leśniczówka w Weißenbach am Attersee

Gustav Klimt gościł w willi Paulick w Seewalchen przez około 16 lat, począwszy od 1900 roku. Willa została nazwana na cześć jej budowniczego, cesarskiego i królewskiego mistrza stolarskiego Friedricha Paulicka. W jej wnętrzu nadal można poczuć atmosferę epoki cesarskiej.

Klimt spędził lato 1914 roku w leśniczówce w Weißenbach, na południowym brzegu jeziora Attersee. Swój dom wakacyjny uwiecznił na dwóch obrazach.

To też może Cię zainteresować

Odkryj największe skarby Austrii!