Szukaj
    • Kitzbühel, jezioro Schwarzsee zimą
      media_content.tooltip.skipped

    Alfons Walde i jego związek z tyrolskim Kitzbühel

    Położone między dwoma górami: Hahnenkamm – od południa oraz Kitzbüheler Horn – od północy, miasto Kitzbühel jest światowej sławy ośrodkiem sportów zimowych oraz gospodarzem spektakularnych zawodów w narciarstwie alpejskim. Ukochane przez Alfonsa Walde miejsce otrzymało prawa miejskie w 1271 roku.

    Najlepszy ośrodek narciarski świata (to tytuł z 2015 roku) i pięciokrotny najlepszy ośrodek narciarski w Austrii. Ten kto interesuje się sportami zimowymi i historią narciarstwa zapewne kojarzy, że to właśnie w Kitzbühel miał miejsce pierwszy w Austrii wysokogórski zjazd na nartach. Było to 15 marca 1893 roku, a dokonał tego Franz Reisch – jeden z pionierów narciarstwa w regionie alpejskim.

    Z historią Kitzbühel związany jest także pewien artysta, który światową sławę zyskał głównie dzięki swoim plakatom i obrazom prezentującym sceny ośnieżonych tyrolskich szczytów, samotnych górskich chatek i zimowych sportów. To Alfons Walde – artysta, który jako pierwszy wprowadził motyw narciarstwa do malarstwa, osobiście fascynując się niezmiernie tą formą zimowej aktywności. Jego pełne ekspresji, światła i głębokich barw dzieła podziwiać można w Museum Kitzbühel. Obrazy, plakaty, rysunki i grafiki Alfonsa Walde doskonale uzupełniają historię miasta nierozerwalnie związaną ze sportami zimowymi – narciarstwem w szczególności.

    Między Wiedniem a Kitzbühel. Między architekturą a malarstwem.

    Alfons Walde urodził się 8 lutego 1891 roku w oddalonej o 6 km od Kitzbühel miejscowości Oberndorf. Jego pasja i talent malarski objawiły się już we wczesnym dzieciństwie.

    Pod wpływem ojca Walde wyjechał na studia architektoniczne do Wiednia. W latach 1910 1914 pobierał naukę w Wyższej Szkole Technicznej. Nie zapomniał jednak o malarstwie, wręcz przeciwnie, szybko zaczął szukać kontaktu z artystami skupionymi wokół Gustava Klimta i secesji wiedeńskiej. Ze starszym zaledwie o rok Egonem Schiele łączyła go przyjaźń.

    Mało kto wie, ale ekspresjonistyczny styl malarstwa Egona miał wywrzeć duży wpływ na twórczość Alfonsa Walde - przynajmniej w pierwszej fazie jego artystycznej działalności. Niewielu też kojarzy go z obrazów martwej natury i aktów.

    Coraz bardziej zainteresowany malarstwem, a coraz mniej architekturą Alfons Walde po powrocie w rodzinne okolice rozwinął swój własny styl, a w Alpach Kitzbühelskich znalazł motywy, które go poruszyły. Szybko zaczął osiągać sukcesy: za swoje zimowe obrazy otrzymał kilka nagród, wziął udział w Biennale Romana w Rzymie (1925) i zaprezentował swoje prace w Carnegie Institute w Pittsburghu (1928).

    Rozwój kariery Alfonsa Walde i rozkwit popularności Kitzbühel

    Kariera Tyrolu jako zimowej destynacji rozpoczęła się w latach 20. XX wieku wraz z rodzącą się popularnością legendarnego ośrodka narciarskiego Kitzbühel. Był to także czas, kiedy Walde wrócił do swej rodzinnej miejscowości. Można odnaleźć tu pewną analogię do rozwoju naszego polskiego zimowego kurortu – Zakopanego, które nieco wcześniej, ale także w podobny sposób przeżywało rozkwit dzięki zainteresowaniu ówczesnej artystycznej śmietanki (przebywali tu między innymi Sienkiewicz, Żeromski, Witkiewicz, Orkan).

    Równolegle z artystyczną karierą Alfonsa Walde rozkwitało też Kitzbühel, stając się światowej klasy ośrodkiem narciarskim. Na długo zanim słynni Alain Delon i Romy Schneider spędzili tu urlop, a Kirk Douglas złamał nogę, w tyrolskiej wiosce powstawały luksusowe hotele i kilka wyciągów narciarskich. Malarz śledził ten rozwój bardzo uważnie i uwieczniał go na swoich obrazach. Łącząc lśniącą biel śniegu i głęboki błękit nieba, malował narodziny nowej sportowej pasji w Alpach.

    Turystyka ożywiła miejscowość, a jednocześnie zapełniła listę zamówień artysty. Do zwiększenia popularności jego dzieł przyczyniło się także reprodukowanie lubianych kompozycji na życzenie zamawiających. Ponieważ oprócz talentu Walde miał też smykałkę do interesów, w 1923 roku założył wydawnictwo, za pośrednictwem którego do roku 1950 sprzedał ponad 1 000 000 kolorowych pocztówek i 200 000 kolorowych wydruków swoich obrazów. Tym sposobem stał się najbardziej znanym współczesnym malarzem austriackich Alp, a narciarski portret stał się wizytówką jego malarstwa. 

    Znaki firmowe Alfonsa Walde

    Styl malowania Alfonsa Walde jest niepowtarzalny, ekspresyjny i pełen dynamiki. Wystarczy spojrzeć na któreś z jego obrazów, czy plakatów, by ulec zachwytowi nad siłą wyrazu i prawdą z nich bijącą. Wpatrując się w krajobraz ośnieżonych tyrolskich szczytów, podziwiając charakterystyczną wieżę z cebulastą kopułą kościoła z pobliskiej wioski Aurach, czy scenkę rodzajową przedstawiającą szusujących narciarzy, albo codzienne życie mieszkańców Kitzbühel, chce się tam być i tego doświadczyć na własnej skórze.

    Walde nie skupiał się w swych obrazach na szczegółach, ważny był dla niego całokształt. Malowane przez niego postaci nie mają indywidualnych cech, na przykład oczy przedstawionych osób giną często w cieniu nakrycia głowy, jednocześnie eksponując szeroki uśmiech mieszkańców lub zadowolonych turystów. Uwagę na jego obrazach zwracają kanciaste i toporne rysy twarzy mieszkańców wsi. Kolory są intensywne, światło ostre, śnieg odbija wysoko stojące słońce.

    Ten rodzaj prezentacji był jego „znakiem firmowym”, który do dzisiaj – ponad 60 lat po jego śmierci w roku 1958 – kształtuje sposób postrzegania w okolicy. Nierzadko można tu usłyszeć: „Co za dzień – śnieg jak z Walde i niebo jak z Walde!” Tym powiedzeniem wciąż wielu Tyrolczyków określa doskonałe warunki na udaną narciarską wyprawę w góry.

    Bo rzeczywiście w Obrazach Walde słońca i światła jest bardzo dużo, a idealnie błękitne niebo zwiastuje cudowną pogodę oraz doskonałe warunki dla narciarzy.

    „Kristiania” – nowy styl narciarskiej jazdy prosto z obrazu

    Muzeum Alfonsa Waldego w Kitzbühel / Kitzbühel
    media_content.tooltip.skipped

    Nowa technika jazdy na nartach (technika skrętu równoległego) została wynaleziona w latach 20. XX wieku przez dwóch Austriaków – Hannesa Schneidera i Toniego Seelosa. Stało się więc to w czasach Alfonsa Walde. Od tej pory zjeżdżano ze stoków zakosami, w eleganckim przyklęku. Szczególnie ważne przy tym jest, aby ramię skierowane w stronę doliny odchylić do tyłu, „w przeciwnym wypadku skręt równoległy nigdy się nie uda” – twierdził Toni Seelos. Ta innowacyjna sekwencja ruchów zrewolucjonizowała narciarstwo. „Austrian way of skiing“ szybko przyjął się w Japonii i USA .

    Zachwycony nową techniką zjazdu malarz ukazał ją w jednym ze swoich najważniejszych dzieł. Namalowany około 1925 roku obraz „Kristiania” przedstawia dynamikę szusowania, śnieg wiruje w powietrzu zasłaniając niemal w całości narty skupionego na jeździe mężczyzny. Energiczny narciarz pędzi w dół po stoku, gwałtownym ruchem kijka szykuje się do pokonania kolejnego wirażu. Wszystko się tu zgadza z przedstawionym powyżej opisem techniki skrętu równoległego, co udowadnia jak wspaniałym malarzem był Walde i że żywo zainteresowany był tym sportem zimowym. Za rozpędzonym narciarzem pędzą inni, pozostawiając ślady na białym puchu, w tle niektórzy przyglądają się dynamicznemu zjazdowi narciarza. Może później też spróbują? 

    Rewolucja modowa na stoku

    Ski fashion in 1940
    media_content.tooltip.skipped

    Podczas gdy mężczyźni podbijali stoki w kapeluszach, odziani w wykonane z lodenu kurtki i nieodzowne krawaty, damy również wykazywały się wyczuciem stylu. „Spływały” wdzięcznie po śniegu w wielkich kapeluszach i z powiewającymi, jedwabnymi szalami. Tak więc już w latach 20. XX wieku nie było obojętne, w czym się wychodzi na stok. Na obrazach Alfonsa Walde zobaczymy narciarzy prezentujących raczej oszczędny styl, jak chociażby ten uwieczniony na wcześniej opisywanym dziele pt. „Kristiania”. Tu raczej liczył się nowy styl zjazdu na nartach, nie zaś nowy styl w modzie.

    Zaczęło się od wełnianych spódnic i owijaczy na łydki, potem pojawiły się nawet czapki z norek. Narciarski guru Hannes Schneider radził: „Na narty trzeba się ubierać wyłącznie w gładkie tkaniny, bo nie przykleja się do nich śnieg kiedy pada albo kiedy się przewrócimy.” Rada niezwykle praktyczne i cenna, prawda?

    W późniejszych czasach, bo już w latach 50. tę radę wzięły sobie do serca Marilyn Monroe, Liz Taylor i Ingrid Bergman – wprowadziły one na salony lekkie wiatrówki i spodnie narciarskie z gładkich materiałów. O tym, że modne spodnie narciarskie były wypychane papierem gazetowym w celu ochrony przed zimnem, wiedziało niewiele osób.

    Potem przyszedł jeszcze czas na obszerne wełniane swetry w norweski wzór. Aby go odpowiednio zaprezentować, panie wiązały kurtki wokół bioder. Przeziębienia były uważane za akceptowalną cenę jaką należało płacić za piękny wygląd i nadążanie za modą. 

    Spotkanie z Alfonsem Walde w Muzeum Kitzbühel i nie tylko

    Muzezm Kitzbühel - Alfons Walde / Kitzbühel
    media_content.tooltip.skipped

    Od lat 20. do 40. XX wieku głównymi motywami dzieł Waldego pozostawały pejzaże, ludzie jeżdżący na nartach, życie na wsi i mieszkańcy górskich wiosek przyodziani w odświętne stroje. Dzięki zimowym obrazom malarz odnosił wielkie sukcesy i wziął udział w kilku wystawach. Wraz z aneksją Austrii przez Niemcy w 1938 roku dla Alfonsa Walde zaczął się trudny czas – brak zagranicznych klientów wymusił przerwę w twórczości. Kiedy nie otrzymywał nowych zleceń, zaczął malować już tylko dla rodziny i przyjaciół.

    W grudniu 1958 w wieku 67 lat zmarł w Kitzbühel z powodu ciężkiej choroby serca. Jego życie zakończyło się w miejscu, które dało mu inspirację do tworzenia niezapomnianych dzieł. Jako artysta zostawił po sobie prace zaliczane do najpopularniejszych dzieł okresu międzywojennego w Austrii.

    Dziś możemy je podziwiać w Muzeum Kitzbühel, w zasobach którego znajduje się 60 obrazów i ponad 100 grafik, rysunków, fotografii i grafik.

    Nie zapominajmy też, że to właśnie on, jako referent ds. budownictwa w Kitzbühel decydował o kolorystyce budynków starego miasta zmieniając je z szarych na kolorowe. To właśnie on zaprojektował górną stację kolejki Hahnenkammbahn. To on 1931 roku stworzył słynne logo (czerwoną kozicę) Kitzbühel jako gospodarza narciarskiego Pucharu Świata. Logo to funkcjonuje po dziś dzień. Wreszcie to on wykonał dla tutejszej szkoły narciarskiej plakaty, w których dominował kolor czerwony – od tego czasu instruktorzy narciarstwa noszą czerwone kombinezony i nazywają się „czerwonymi diabłami”.

    Miasto przesiąknięte jest nieustającą obecnością artysty, który tak pięknie uwieczniał je na swoich obrazach. Duch Alfonsa Walde unosi się w Kitzbühel niczym śnieżny pył uchodzący spod nart szusujących po alpejskich stokach narciarzy.

    To mogłoby Cię również zainteresować

    • Narty i sporty zimowe

      Najpiękniejsze tereny narciarskie Austrii dla rodzin oraz miłośników aktywnego wypoczynku zimowego w Austrii. Odkryj sporty zimowe w Alpach i nie tylko, dla których warto odwiedzić austriackie góry w nadchodzącym sezonie narciarskim.

      Zaplanuj zimowy urlop w Austrii
          Narciarze na stoku w Ötztal
      media_content.tooltip.skipped
    • Jak z bajki, czyli zima w Kitzbühel

      Najbardziej legendarne miasto sportu w Alpach i ponad 125 lat wypełnionej sukcesami historii narciarstwa – Kitzbühel i sąsiednie wioski to zimowa destynacja z tradycją i niezwykłym urokiem.

      Sprawdź najbardziej legendarne miasto sportów zimowych
          Narciarstwo na górze Hahnenkamm
      media_content.tooltip.skipped
      Artykuł sponsorowany

    Artykuły tematycznie powiązane

    •                         Aktorka Hedy Lamarr, dziewczyna na księżycu, 1943 rok
      media_content.tooltip.skipped

      Hedy Lamarr – najpiękniejsza kobieta na świecie oraz zdobywczyni „technicznego Oscara”

      Urodziła się w Wiedniu, gdzie zaczęła się jej aktorska kariera. Los pchnął ją aż do Hollywood, gdzie zyskała sławę jako „najpiękniejsza kobieta na świecie”.
      Poznaj historię Hedy Lamarr
    •                         Śnieżna kula z bałwankiem w środku
      media_content.tooltip.skipped

      Pani Zima w szklanej kuli

      Odkryj znane na całym świecie wiedeńskie kule śnieżne z Austrii: odbądź wizytę u rodziny Perzy w wiedeńskiej manufakturze kul śnieżnych.
      Pani Zima w wiedeńskiej kuli śnieżnej
    media_content.tooltip.skipped